Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu (URAK) Deloitte Türkiye’nin katkıları ile hazırladığı “İllerarası Rekabetçilik Endeksi 2009-2010”raporunu geçtiğimiz günlerde yayınladı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda düzenlenen basın toplantısı ile kamuoyuyla paylaşılan çalışma, 81 ilin rekabetçilik noktasında göreceli olarak ölçümlenerek durumlarının detaylı bir şekilde ortaya konduğu önemli bir kaynak. Belirli endeks değerleri ile yapılan hesaplamalara bu yıl 3 yeni değişken ilave edilerek 42 değişkenle hesaplamalar gerçekleştirildi. Ayrıca, geçmiş dönemlerdeki çalışmalarda bu yeni değişkenlere göre revize edilmiş. URAK tarafından hazırlanan bu çalışmadan yola çıkarak ve yorumlardan ziyade raporda Konya’nın mevcut durumunu sunuyorum:
Çalışmada, Genel Endeks sıralaması yanı sıra “Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi Sırası, Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi Sırası, Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi Sırası ve Erişilebilirlik Alt Endeksi Sırası” olmak üzere 4 ana başlık mevcut. 3 dönemden oluşan raporlar 1. dönem 2007-2008, 2. dönem 2008-2009 ve 3. dönem olarak da 2009-2010 şeklinde hazırlanmış. Öncelikle belirtmeliyim ki 3 raporda da İstanbul en Rekabetçi İl olarak karşımıza çıkıyor. Sırasıyla Ankara, İzmir, Bursa ve Eskişehir gelmekte ve bu sıralama 3 yılda da aynı şekilde süregelmiş.
Araştırma sonuçlarına göre Konya ise rekabetçilikte önceki dönemlerde 13. ve 12. iken son dönemde en rekabetçi 17. il konumundadır. Önceki yıllarla kıyaslandığında rekabetçilik noktasında bir gerileme göze çarpıyor. Burada yeni ilave edilen 3 yeni değişkenin de etkisi olabilir. Ancak tek neden bu olmasa gerek.
“Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi Sırası” başlığı incelendiğinde bir önceki dönem 6. sırada yer alan Konya bu yıl 15. sıraya gerilediği görülüyor. Normalden fazla bir düşüşün gözlendiği bu başlık altında İSO 500’de yer alan firma sayısı, 100 milyon Doların üzerinde ihracat yapan firma sayısı, son 5 yıla ait ortalama patent, faydalı model, marka tescili ve endüstriyel tasarımın yanı sıra Süper Lig’de yer alan takım sayısı da etkili oluyor.
İhracat hacmi, enerji, haberleşme-ulaştırma hariç toplam kamu yatırımı, tahakkuk eden vergi, kullanılan kredi, sanayi elektrik tüketimi, bir önceki yıla göre açılan-kapanan şirketlerin sayısındaki değişim oranı, gümrük varlığı, iç talep, dış ticaret yapan firma sayısı ve yatırım teşvik belgesi verilen sabit yatırımların dikkate alındığı “Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi Sırası” başlığı incelendiğinde genel düşüş burada da bizi karşılıyor. Önceki yıl 7. sırada yer alan Konya bu yıl 13. sırada.
“Erişilebilirlik Alt Endeksi Sırası” başlıklı hesaplamada ise sabit telefon hattı, ADSL aboneliği, iç-dış hat uçuşlar, haberleşme-ulaştırma alanına kamu yatırımları, otoyol ve demiryolu ağına bağlı olup olmama, km2’ye düşen bölünmüş yol, liman varlığı, km2’ye düşen araç sayısı hesaplamaların yer aldığı bu başlıkta 3 yıl boyunca bir düşüş yaşamaktayız. Konya, bu yıl 22. sıradan 24. sıraya gerilemiş.
Son olarak 4 ana başlıktan yükselme kaydettiğimiz tek başlık olan “Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi Sırası” olarak bir önceki dönem 19. sırada yer alan Konya bu yıl 15. sıraya yükselmiş. Bu başlık hesaplanırken kişi başına düşen ‘öğretim görevlisi-uzman hekim-hastane yatağı-otomobil-mevduat miktarı-mesken elektrik tüketimi-ceza infaz kurumuna giren hükümlü’ sayıları, çeşitli eğitim göstergeleri, şehirleşme oranı, 1000 kişi başına düşen AVM büyüklüğü, 5 yıldızlı otel yatak kapasitesi gibi değerler dikkate alınmış.
Hangi başlıklardan dolayı nereden nereye gerilediğimiz belli. Neden ve nasıllar bir başka yazının gündemi olabilir. Bizi geride bırakan gelişmeleri, hangi kalemlerde düşüş yaşadığımızı ya da diğer illere göre artış sağlayamadığımız üzerine çalışma yapabiliriz.
Ayrıca, URAK heyetinin, davet edildikleri takdirde, illeri dolaşarak toplantılar yaptığını öğrendim. Konya’ya da gelmeleri halinde raporun detaylı analizine imkân verecek şekilde inceleme ve tartışma fırsatı bulacağımıza inanıyorum.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.