Türkiye üretim üssü olacak

Hedef vizyonda Türkiye'nin Avrasya'nın üretim üssü olması bulunuyor. Türk özel sektörü, uzun yıllardır beklediği 'Sanayi Strateji Belgesi ve Eylem Planı'na nihayet kavuştu. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, ilk adımda Türkiye'nin 2011 ile 2014 yılları arasında uygulanacak sanayi politikalarını kapsayan belgeyi ve eylem planını dün Çırağan Sarayı'nda özel sektör temsilcileriyle buluştuğu geniş katılımlı toplantıda açıkladı.

Türkiye'nin makro alandaki cazibesinin, belgenin uygulanmasıyla birlikte mikro alana da yansıyacağını belirten Ergün, uygulamalarla yerli ve yabancı yatırımcıların girişimlerinin artacağını söyledi.

Üç hedef 72 eylem

Ergün'ün, sanayide yeni bir milat olarak nitelediği belgeyi, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner, MÜSİAD Başkanı Ömer Cihat Vardan, TUSKON Başkanı Rızanur Meral, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ile Türkiye sathında kentlerden gelen oda ve borsa başkanlarıyla paylaştı. Öncelikle Türkiye sanayinin yol haritası olacak. AB üyelik yolculuğunda önemli bir adımın göstergesi de sayılan belge, orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Türkiye'nin Avrasya'nın üretim üssü olmasını da hedefliyor.

Sanayi yolculuğunun en büyük hedefinde ise 2023'de Cumhuriyet'in 100'üncü yılında, Türkiye'nin dünyanın en büyük 10'uncu ekonomisi olması, 500 milyar dolarlık ihracat ve kişi başına 25 bin dolarlık milli gelire ulaşmak bulunuyor.

Dönüşüm tetiklenecek

Toplantıdan birkaç gün önce özel sektör kuruluşlarına gönderilen belgeyle ilgili önce başkanlar söz aldı. Onların değerlendirme ve eleştirilerini dinledikten sonra söz alan Bakan Ergün, geçmiş yıllarla ilgili bir değerlendirme yaptıktan sonra Strateji Belgesi ve Eylem Planı'nın ana çerçeve yapısını şöyle anlattı:

"Stratejik hedeflerde, becerilerini sürekli geliştirebilen güçlü şirketlerin ekonomideki ağırlığının orta ve yüksek teknolojili sektörlerin ise üretim ve ihracat içindeki ağırlığının artırılması yanında düşük teknolojili sektörlerde ise katma değeri yüksek ürünlere geçilmesi yer alıyor.

"Yatay politika alanlarının seçiminde yatırım ve iş ortamının iyileştirilmesi, uluslararası ticaret ve yatırımın artırılması, beceriler ve insan kaynağının eğitimi, KOBİ'lerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması, firmaların teknolojik gelişimi için destekler, limanların, demiryolu taşımacılığının ve lojistik hizmetlerinin güçlendirilmesi gibi altyapı sektörleri, çevre ve bölgesel kalkınma stratejileri ile sektörel politika alanları ele alınıyor.

Sanayici ve tüccara kimlik veriliyor

Belgenin "iyi niyet temennileri" olmadığını, kağıt üstünde kalmaması için esnek ve somut uygulama temellerine girileceğini belirten Ergün, elektronik ortamdan her şekilde yararlanılacağına dikkat çekti. Buna çarpıcı bir örnek veren Ergün, "Her tacirin ve sanayicinin kimlik numarası gibi özel sistem numarası olacak. Bu uygulama için üzerinde çalışılan MERSİS Sistemi, yılsonunda tamamlanacak" dedi. 4 yılda 43 organize sanayi bölgesinin (OSB) yeniden yapılandırılacağını, yenilerinin de kurulacağını kaydeden Ergün, özel sektörün bu bölgelerde meslek okulları kurmasının teşvik edileceğini gerekirse zorunlu tutulacağını da anlattı.

Yeni Bill Gates'ler çıkacak

Strateji belgesinde iş fikri ve icadı olan gençlere verilecek 'tekno sermaye' tutarının olanaklar ölçüsünde genişletilmesi de amaçlanıyor. Ergün, her yıl 100 gence verilen tekno sermayenin 180 gence çıkarıldığını, bunun 300 gence kadar genişletileceğini de söyledi. "Bu arkadaşlardan yeni Bill Gates'ler çıkma olasılığı da böylece artacak" dedi. Yeni teknolojik Ar - Ge destekleriyle nano ve biyoteknolojik kapasite oluşturmayı hedeflediklerini kaydeden Ergün, elektrikli otomobillerin sanayide ve günlük kent kullanımında yaygınlaştırılacağını ifade etti. 3 nükleer santral kurulacağını hatırlatan Ergün, çevre konusunda ise seragazı emisyonlarında kontrollerinin sağlanacağını, kentlerde ve OSB'lerde yeni arıtma tesislerinin kurulacağını, sanayi kurulaşlarına 'enerji yöneticisi' atanacağını da açıkladı.

İş dünyasından destek yağdı

Türkiye Sanayisi Strateji Belgesi'ne iş dünyasından tam destek geldi. İş dünyası temsilcileri, belgenin bir an önce hayata geçirilmesini istedi. İşte iş dünyası temsilcilerin görüşleri:

Rifat Hisarcıklıoğlu (TOBB Başkanı): Hükümetimizden, tüm kamu kurumları ile birlikte, sanayi stratejisini, ülke gündeminde ön plana çıkarmasını, yapısal dönüşüm ve reform sürecinin ana unsuru olmasını talep ediyoruz. Derler ki; 'rotası olmayan gemiye, hiçbir rüzgar yardım etmez'. Sanayi Strateji Belgesi, Türkiye sanayisinin rotası olmalıdır.

Takip edilmeli

Mehmet Büyükekşi (TİM Başkanı): Türkiye, bölgesinin en büyük sanayi üretim merkezi olarak yükseliyor. Başarımızın sürdürülebilir olması için stratejik düzeyde bir yaklaşımın ortaya konması, uyumlandırılması ve koordine edilmesi gerekiyor. Sanayi Strateji Belgesi'nin uzun vadeli değişim gündemimizi gerçekleştirmede bizim yol haritası olmasını bekliyoruz. Bizim üzerinde durmamız gereken konu, stratejinin uygulamaya aktarılması, takip edilmesi ve sonuçlarının ölçülmesi.

Ümit Boyner (TÜSİAD Başkanı): Türkiye'nin Sanayi Strateji Belgesi'ni geçmiş dönemlerdeki net katkısı belirsiz, teşvik ağırlıklı sanayi politikalarından uzaklaşan ve rekabetçi bir düzenin oluşturulması yönünde olumlu bir adım olarak değerlendiriyoruz. Ancak iş dünyası temsilcileri olarak belgedeki yatay önlemlerin de, tüm sektörler için eşit şartlarda uygulandığı taktirde destekleriz.

Sanayinin önü açılacak

Ömer Cihad Vardan (MÜSİAD Başkanı): Geç kalınsa da belge Türkiye adına yapılan en önemli çalışmalardan biri. Belgede belirlenen 72 eylem planının, etkin bir şekilde uygulanması halinde, Türk Sanayisi'nin önünün açılacağı ve rekabetçi ortamın geliştirileceği kanaatindeyiz. Belgedeki tüm eylem planlarının etkin ve acil olarak uygulanmasının, bu çalışmanın en can alıcı noktası olduğunu vurgulamak isterim. Planlananlar yapıldığı takdirde, Türkiye'nin orta vadede, Avrupa'nın, ileri teknolojili ve yüksek katma değerli üretim merkezi olacağına dair inancımızın tam olduğunu ifade etmek istiyorum.

Rızanur Meral (TUSKON Başkanı): Rotası belli olmayan gemiye rüzgar nereden eserse essin fayda etmez. Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi'nin içeriğinin yanı sıra Türkiye'nin hedefli, stratejili, eylem planlı bir çalışma yöntemine ulaşmış olması önemli. Bu belgenin güzel söylemlerden sonra rafa kaldırılan bir belge değil, gerektiğinde revize edilip güncelleştirilen, yaşayan canlı bir çalışma olması gerekiyor.

NOTLAR

'Pilavdan, stratejik plana'

* Türkiye 30 yıl önce serbest piyasa ekonomisine geçti. İş dünyası, yıllarca gelen hükümetlere, "Bize sanayi politikalarını yönlendirecek strateji belirleyin" diye çağrıda bulundu. Ancak bu isteğine 2011'de kavuşabildi. AB sürecinin bu alandaki kriteri, belgenin önünü açtı. Eskiden DPT'nin hazırladığı politika planlarında evdeki pazar çarşıya uymazdı. "Pilav mı plan mı" tartışmaları ile politikalar güme giderdi.

* Yeni plan, bakanlığın koordinasyonunda, öteki bakanlıkların ilgili birimleri ve DPT ile özel sektörü de içine alacak şekilde hazırlandı. Belgenin açıklandığı ortam, kamu-özel sektör dayanışmasının olumlu yansımasıydı. * Belgeye hiç eleştiri gelmedi dersek yanlış olur. Bazı patronlar ve meslek örgütü başkanları, "Belge tamam da vizyonda belirsizlik var. Şayet siyasi irade, belgenin arkasında çeşitli nedenlerle duramazsa hayal kırıklığı yaşanır" serzenişinde de bulundular.

* Belge kitapçığının yararlandığı kaynaklara baktığımızda AB Komisyonu, Dünya Bankası raporlarının önde olduğunu görüyoruz. Bunun yanında OECD, DPT, TÜİK, hükümetin 2007 eylem planı, Sanayi Bakanlığı sektör raporları, TEİAŞ, TEPAV, Dünya Ekonomik Forumu, Türkonfed ve TÜSİAD'ın raporlarından çokça yararlanıldığı da dikkat çekiyor.