Tifonun neden olduğu hastalıklar

Hastalığın etkeni olan tifo basili pis suların içilmesi ve mikroplu yiyeceklerin tüketilmesiyle insana bulaşır.Bu nedenle günümüzde, kanalizasyon sorununun çözüldüğü, içme sularının ve yiyeceklerin bu atıklarla kirlenmediği yörelerde tifo olayları eskiye oranla çok azalmıştır.

Yiyeceklerle vücuda alınan mikroplar bağırsaklardaki lenf düğümlerinde konumlandıktan sonra kana karışır ve toksin yayarak kanın zehirlenmesine yol açar. Bağırsaklarda geçen kuluçka döneminin süresi genellikle 10-15 gündür. Ardından ateş, baş ağrısı, halsizlik ve iştahsızlık gibi ilk hastalık belirtileri başlar. İnatçı ateş bir hafta içinde 40 dereceye kadar yükselir ve tedavi edilmezse 3-4 hafta sürer.

10 gün sonra da deride, özellikle karın bölgesinde küçük pembe lekeler belirir. Bu evrede genellikle kabızlık veya ishal görülür; bağırsak duvarlarında geniş yaralar açılır, dalak büyür, akyuvar sayısı azalır ve hasta sürekli su kaybettiği için çok bitkin düşer. Özellikle iki yaşından küçük çocuklarda su kaybına bağlı ölüm tehlikesi daha fazla olduğundan, hiç zaman yitirmeden antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.

Tifo basili gibi “ Salmonella ”cinsinden olan bazı bakteriler de A ve B tipi paratifo hastalığına yol açar. Sindirim bozuklukları, ishal, bulantı; ateş ve halsizlik gibi belirtiler tifoyu andırır, ama hastalık tablosu çok daha hafiftir. Bazen tifo ve paratifo basillerini bağırsaklarında barındıran kişiler hastalığı o kadar hafif geçirirler ki çoğu zaman hasta olduklarını bile anlayamazlar. Bu grubun küçük bir bölümü sonunda “ taşıyıcı ” durumuna gelir; yani, varlığının farkında bile olmadıkları halde tifo mikrobunu yıllarca bağırsaklarında taşır ve dışkıyla birlikte dışarı atarlar. Bu nedenle kanalizasyonlardaki arıtma tesislerinde önlemlerin alınması için titiz davranmak ve denize akıtılmadan önce bu atıklarda canlı mikropların bulunmadığından emin olmak gerekir.

Bu önlemlerin göz ardı edildiği aşırı kalabalık, yoğun nüfuslu ve yoksul ülkelerde tifo basilleri içme sularına, sebze ve meyve bahçelerinin sulama tesislerine ve toprağa karışabilir. Bu bölgelerde suyu kesinlikle kaynatarak içmeli, pişmemiş meyve ve sebze tüketilmemelidir. Sinekler de tifolu hastaların dışkılarından mikropları alarak yiyeceklere ve suya bulaştırdıklarından hastalık büyük bir hızla yayılır.