Stok artışı buğday fiyatlarını düşürecek mi?

Önceki yıl kuraklık nedeniyle azalan üretim ve artan talebe bağlı olarak dünya piyasalarında 660 dolara kadar çıkan ekmeklik buğdayın tonu, 200-300 dolar aralığına kadar geriledi.

2007-2008 sezonunda hububat üretiminin yoğun olarak yapıldığı ülkelerde yaşanan kuraklık, ciddi anlamda verim kaybına yol açınca buğday fiyatları yükseldi.

Önlemez bir şekilde fiyatı artan ekmeklik buğdayın tonu, 2008 yılında, ABD'de 660, Kanada'da 490, Arjantin'de 325 dolara kadar çıktı. Makarnalık durum buğday ise İtalya'da 725, Fransa'da 890 dolara kadar tırmandı.

Son 2 yılda ekim alanlarının genişlemesine bağlı olarak artan buğday üretimi ve stokları, fiyatların gerilemesini sağladı. Son aylarda dünya piyasalarındaki ekmeklik buğdayın tonu, 200-300 dolar arasında işlem görmeye başladı.

Uluslararası Hububat Konseyi'nin hazırladığı son rapora göre (IGC), 2007-2008 sezonunda 609 milyon ton olarak gerçekleşen dünya buğday üretiminin 2009-2010 döneminde kayıtlardaki en yüksek ikinci seviye olan 675 milyon tona çıkması bekleniyor. Dünya buğday üretimindeki rekor, 686 milyon tonla geçen sezon yakalanmıştı.

Bu sezon dünya buğday tüketiminin ise 643 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. 2008 sezonunda tüketim, 614 milyon tonla üretimin üzerinde olmuştu.

Dünya buğday stokları ise fiyatların aşırı yükseldiği 2007-2008 sezonunda en alt seviyeye indi. Söz konusu sezonda stoklar 118 milyon tona kadar geriledi.

Son 2 yılda artan üretime paralel olarak dünya stoklarında önemli yükseliş yaşandı. Stokların, 2009-2010 sezonunda, geçen yıla göre 32, önceki yıla göre ise 79 milyon tonluk artışla 197 milyon tona ulaşmasının beklendiği öğrenildi.

IGC, beş başlıca ihracatçı ülkenin (AB, ABD, Arjantin, Avustralya, Kanada) bu sezon buğday stoklarının ise 55 milyon tona ulaşacağını öngördü.

Üretim ve stoklardaki bu artışın fiyatlardaki düşüşü sürdürmesi bekleniyor. Avustralya Tarımsal ve Kaynak Ekonomileri bürosu, küresel buğday fiyatlarının yüzde 6 oranında düşeceğini tahmin ediyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Mustafa Hepokur da buğdayda son yıllarda artan üretim ve stokların fiyatların düşmesinde önemli rol oynayabileceğini belirterek, ''Buğday fiyatlarını akaryakıt piyasası da etkiliyor. Buğdayın endüstriyel kullanımının artması, fiyatları dengede tutabilir hatta yükseltebilir. Buğday, son derece stratejik bir ürün oldu'' dedi.