Sadece seyrediyor!

IŞİD terörüyle boğuşan Irak'ta yıllar önce ABD-İngiltere ortaklığında ekilen 'kaos tohumları' meyvesini veriyor. 2003-2011 yılları arasındaki işgal sırasında mezhep temelli ayrılıkları derinleştiren bu iki ülke, şimdilerde 'Irak'ı biz karıştırmadık ancak yine de biz onarabiliriz' mesajını vermeye çalışıyor.

ABD Başkanı Barack Obama, kurmaylarıyla birlikte Oval Ofis'te önünde Irak haritası ile olasılıkları masaya yatırırken, Pentagon da Irak'ta gerçekleşecek olası bir askeri operasyon için Körfez'e uçak gemisi 'USS Geoge H.W. Bush'u gönderme kararı aldı. Karar Obama'nın Irak'a asker göndermeyeceklerini, seçenekleri değerlendirmenin ise günler sürebileceğini açıklamasından kısa bir süre sonra geldi. Bölgede ABD varlığını istemeyen İran ise, ABD'nin Körfez'e uçak gemisi göndermesi üzerine Irak'a dış müdahale yapılmaması uyarısında bulundu. Diğer taraftan ABD'nin Körfez çıkarmasıyla eşzamanlı olarak Irak işgali sırasında İngiltere Başbakanı olan Tony Blair'den de 'Biz hiçbir şeye sebep olmadık' savunması gelirken, tarihi gerçekler ABD-İngiltere ortaklığında Irak'ın nasıl adım adım istikrarsızlaştırıldığını gözler önüne seriyor.

Üç maymunu oynadı

ABD'nin 'savaş' başkanı George W. Bush ile birlikte Irak işgalinin mimarlarından biri olan dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair de üç maymunu oynuyor. BBC'den Andrew Marr'a konuşan Blair, IŞİD isyanının sebebinin 2003'te Irak'ın işgal edilmesi olmadığını savundu. Saddam Hüseyin'in 2003 yılında devrilmemesi halinde ülkede 'büyük bir sorun' olmaya devam edeceğini söyleyen Blair, 'Şu anda Esed ile olup bitenlere bakarsanız, bir diktatörü yerinde bırakırsanız neler olacağını görebilirsiniz. Sorunlar ortadan kaybolmuyor' dedi.

Kaosa götüren 6 adım

- Eski Başkan George W. Bush ve yardımcısı Dick Cheney Irak'ı kapsamlı bir plan hazırlamadan ve Saddam rejiminden sonra ne olacağını hesaba katmadan işgal etti. Washington'a göre Saddam'dan sonra mezhep çatışması çıkması için ortada hiçbir sebep yoktu.

- Bush yönetimi, Baas'ın Saddam sonrası hükümete katılmasını yasakladı ve Baas önderliğindeki askeri hizmeti bitirdi. Bu, Sünnilerde, özellikle de komuta kademesinde öfkeye yol açtı.

- Sünni iktidara karşı olan Bush-Cheney, Şii partilerin liderliğinde hükümetin kurulmasını destekledi. Yetersiz ve otoriter Nuri el-Maliki yönetimi, İran'daki Şii hükümet ile müttefik oldu. Bush ve Obama yönetimleri tarafından da desteklenen Maliki, mezhep ayrımını körükleyerek Sünnilerle iktidarı paylaşmayı reddetti.

- Obama Irak'taki ABD askerlerinin geri çekilmesinden sonra Maliki'nin uzlaşmaması sebebiyle bölgede hiç asker bırakmadı.

- ABD, Irak ordusuna 25 milyar dolarlık yardımda bulundu. Ancak Maliki idaresindeki ordu, keyfi tutuklamalar ve gelişigüzel bombardımanlarla ün yaptı. IŞİD Musul'a girdiğinde de bu askerler arkalarına bakmadan kaçtı.

- En nihayetinde mevcut krizin temel nedeni olarak Maliki'nin başarısızlığı görülüyor. Bunda da şüphesiz ABD'nin devam eden uygulamalarının etkisi var.