Sabır taşı çatladı

Türkiye İsrail ilişkileri Palmer raporunun sızması ile yeni bir boyut kazandı. Türkiye, İsrail'in Mavi Marmara olayına ilişkin özür dilememesi halinde uygulamaya konacağını açıkladığı B Planı'nın ilk aşamasını, İsrail'in Palmer raporunu basına sızdırması üzerine jet bir kararla uygulamaya kondu.

 

Gece yarısı devletin zirvesinde yaşanan yoğun diplomatik trafikten sonra dün basının karşısına geçen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, "Artık bedel ödeme vakti geldi. İsrail hükümetinin artık tercih yapma vakti gelmiştir" diyerek daha önce belirlenen 5 maddelik yaptırımları açıkladı:
 Diplomatik ilişkileri ikinci katip düzeyine indirildi
 Askeri anlaşmalar askıya alındı
 Doğu Akdeniz'de seyrüsefer serbestisi için her türlü önlemi alma kararı verildi
 Türkiye, İsrail'in Gazze'ye uyguladığı ablukayı tanımayacak
 Mavi Marmara mağdurlarının hak arama girişimlerine her türlü destek verilecek

 

CLINTON SÜRE İSTEDİ AMA...

Raporu sızdığı saatlerde Davutoğlu, Libya temas grubu toplantısı için Paris'te bulunuyordu. Raporun sızmasından saatler önce Davutoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'la görüştü. Clinton , Türkiye'den raporun açıklanmasının ertelenmesi için 3-4 haftalık süre istedi. Davutoğlu, bunu kabul edebileceğini bildirdi ancak bu sırada rapor New York Times'a sızdı. Raporun sızması ile birlikte doğrudan BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon'un yanına giden Davutoğlu, tepkisini dile getirdi ve Türkiye'nin raporu tanımayacağını söyledi. Ban Ki-moon'un durumu Davutoğlu'ndan öğrendiği ve çok şaşırdığını belirttiği ifade edildi. Davutoğlu, Paris'ten Polonya'ya geçecekti ama gelişmeler üzerine Ankara'ya uğradı. İsrail'e yönelik Türkiye'nin tutumunu içeren metni, diplomatlarla yazdı ve açıklanmadan önce Köşk ve Başbakanlığa gönderildi. Metnin gereken onayı almasından sonra Davutoğlu, basının karşısına geçti. Sadece yazılı metni okumakla yetinen Davutoğlu "Artık, İsrail hükümetinin, kendini uluslararası hukukun üzerinde gören, insanlık vicdanını hiçe sayan gayrımeşru eylemlerinin sonuçlarına katlanmasının ve bir bedel ödemesinin vakti gelmiştir. Bu bedel, her şeyden önce Türkiye'nin dostluğundan mahrum kalmaktır " dedi.

 

NETANYAHU SÖZÜNÜ TUTMADI'
Davutoğlu, Türk-Yahudi dostluğuna inancını da vurgularken, Netanyahu hükümetini hedef aldı ve verdiği sözü tutmamakla suçladı: "İsrail Başbakanı'nın talebiyle Cenevre'de gerçekleşen görüşmeler neticesinde iki ayrı anlaşma metni üzerinde, ad referandum (tamamıyla olmamasına karşın genel hatlarıyla) mutabakata varıldı. Bu mutabakat İsrail Başbakanı Netanyahu tarafından da onaylandı. Bilahare anlaşmanın imzalanması konusunda İsrail Bakanlar Kurulu içinde çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle bu anlaşma uygulamaya konulamadı"

 

ÇARŞAMBAYA KADAR SÜRE: Büyükelçi Gaby Levy ve İsrail Konsolosu Kamhi'nin çarşambaya kadar Türkiye'yi terk etmesi istendi. Levy, geçtiğimiz hafta gittiği İsrail'den artık dönmeyecek. İsrail Büyükelçiliği'nde bir süre Nizar Amir'in, Tel Aviv Büyükelçiliği'nde de Burç Ceylan'ın görev yapması Ceylan Özen'in ise merkeze çağrılması bekleniyor. Ancak ülkeler istediği seviyedeki bir diplomatı da 2. Katip olarak atayabilir. İki ülke arasındaki temsil İsrail'in 1980'de Kudüs'ü başkent ilan etmesiyle Maslahatgüzar seviyesinde ilk kez 2. Katip seviyesine indirilmiş ve bu 1987'ye kadar devam etmişti.

 

ASKERİ ANLAŞMALAR ASKIDA: Türkiye, İsrail'den silah da almayacak, ortak tatbikat ya da eğitim imkanı da sağlamayacak. Türkiye ile hali hazırda İnsansız hava Aracı Projesi, Barış kartalı Elektronik Sistemleri Tedarik Projesi, Radar Sensörü Projesi, ve MKE 120 mm mühimmat projesinde görüşmeler devam etmesine karşın, İsrail bu ihalelerden dışlanacak.

 

GÜÇ GÖSTERİSİ: Doğu Akdeniz'e en büyük kıyıdaş ülke olarak Türkiye, istediği savaş gemilerini Mavi Marmara olayının da meydana geldiği 72'nci mile açık denizlere yollayabilecek. Doğu Akdeniz'de devam eden petrol arama çalışmalarına da hız verilecek. Bu durum bölgede gerginlik krizlere neden olacak.

 

ABLUKA: Türkiye, Gazze'ye yönelik ablukayı tanımayacak. Bunun incelenmesi için Uluslararası Adalet Divanı'na başvuracak. BM Genel Kurulu'ndan da ablukanın yasal olmadığı yönünde karar çıkartmak için çabalayacak.

 

EN TALİHSİZ BÜYÜKELÇİ

İsrail'in Ankara Büyükelçisi Gabby Levy 1944'te Türkiye'de doğmuş bir Musevi. Ailesinin 1949'da İsrail'e göç etmesiyle 5 yaşında Türkiye'den ayrılan Levy, Eylül 2007'de Büyükelçi olarak doğduğu toprağa döndü. Ancak 2007'den itibaren Türkiye-İsrail arasındaki krizler birbirini izledi. 1963-1968 arasında İsrail Savunma Kuvvetleri'nde binbaşı rütbesiyle zırhlı birlikler komutanı olarak görev yapan Levy, daha sonra Dışişleri Bakanlığı'na girdi. Jamaika, ABD, Dominik Cumhuriyeti gibi ülkelerde görev yaptı. 1994'te Avustralya ve Pasifik Bölgesine Büyükelçi olarak atanan Levy, İbranice'nin yanı sıra İngilizce ve Türkçe de biliyor. Kökenleri 2. Beyazıt döneminde İzmir çevresine yerleştirilen Musevilere kadar uzanan Levy, iki ülke arasındaki ilişkilerin en hararetli olduğu dönemde, Türk Dışişleri Bakanlığı ile büyükelçilik arasında mekik dokudu. İsrail Hükümeti'nin görev süresini uzatmayı istediği Levy, bu talebi kabul etmeyerek emeklilik hazırlıklarına başlamıştı.