Konya Ovasında korkutan hastalık

Konya Ovası'nda Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyeleri tarafından yapılan araştırmada buğdaylarda 'sarı pas', 'kök çürümesi', arpada mantar, nohutta ise 'bulut çaldı' hastalığı tespit edildi. Özellikle sarı pas hastalığının 1995 yılında Çukurova Bölgesi'ndeki hububatta yüzde 50 kayba neden olduğu kaydedildi.

Türkiye'nin tahıl ambarı Konya'da Gerek buğday türünde yağış ve nemlenmeye bağlı olarak ortaya çıkan sarı pas hastalığı ortaya çıktı. Konya Ovası'nda önceki yıllara oranla bol miktarda düşen ilkbahar yağışlarına sevinen çiftçilerin mutluluğu yarım kaldı. Yağışların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin ardından nispi nem ve hava sıcaklık yüksekliği hububatta bazı hastalıkların oluşmasına neden oldu. Üretici, hastalığın salgın haline gelmesinden korkuyor.

Konya Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr Nuh Boyraz, arpa ve buğdaylarda tespit edilen hastalığın hububatta büyük kayba neden olabileceğine dikkat çekti. Doç. Dr. Poyraz, buğday türünde sarı pas, arpalarda yaprak lekesi, nohutta ise 'Bulut Çaldı' hastalığının ortaya çıktığını ifade etti. Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Nuh Boyraz, üç hastalık türünün de daha önce Konya yöresinde rastlanmadığı için çiftçilerin pek bilgi sahibi olmadığını anlattı.

Sarı pas hastalığının, bitkinin yapraklarında fotosentez yapılacak alanı azalttığına dikkat çeken Poyraz, şunları söyledi: "Hububat yapraklarına yerleşen hastalık büyük oranda verim kaybına neden oluyor. Bu hastalık Konya bölgesinde çok görülen bir hastalık olmadığı için çiftçi mücadele zamanını da geçirdi. Şu an için çiftçinin yapacağı çok fazla bir şeyi kalmadı. Havaların biraz ısınmasıyla hastalığın gelişmesi durabilir. Ya da yavaşlar. Hastalık bayrak yapraklarına çıkmadıysa verim kaybı az olur. Bayrak yaprağa sıçradıysa yapacak bir şey kalmadı."

Hastalığın belirtileriyle ilgili bilgiler de veren Boyraz, bitkilerin alt yapraklarda turuncu renkli lekeler oluştuğunda bunun sarı pas hastalığı olduğunun bilinmesi gerektiğini ifade etti. Buğday yapraklarının olgunlaştıkça kahverengi ve siyaha dönüştüğünü bildiren Boyraz, "Hububat kiremit kırmızısı renk alır. Yoğun bir üreme döneminde bu rüzgar yardımıyla diğer hastalık olmayan tarlalara da sıçrar. Yaprak üzerinde hastalığı yayan sporlar oluşur. 1995 yılında Çukurova'da çıkmıştı. Yüzde 50 kayba yol açmıştı. Konya'da aynı oranda olmayabilir. Çünkü Konya'da sadece bir türde var. Diğer çeşitler daha dayanıklı olduğu için çok fazla etkilenmedi." şeklinde konuştu.

FAZLA SULAMA KÖK ÇÜRÜĞÜNE NEDEN OLDU

Geçen yıllara oranla bol yağış alan ovada çiftçilerin hububatta sulama yapması kök çürüğüne neden oldu. Uzmanlar, yağışın bol olduğu dönemlerde buğdayın bir kez sulanmasının yeterli olacağına dikkat çekiyor. Ancak buna rağmen çiftçinin 3- 4 kez sulama yapması hububatta köklerin çürümesine neden olduğu tespit edildi.

Ziraat Fakültesi akademisyenleri kök çürüğü hastalığının hem hububat verimini hem de saman verimini ciddi oranda düşüreceğini dile getiriyor.

Öte yandan buğday ve arpa dışında nohut üreticileri de zor durumda. Nohutlarda, çiftçilerin 'bulut çaldı' olarak bildiği bir mantar hastalığına rastlandı. Yetkililer, havaların kapalı ve yağışlı devam etmesi halinde hastalığın salgın hale geçebileceğine dikkat çekiyor. Bitkinin bu dönemde çok hassas olduğunu aktaran Doç. Dr Boyraz, çiftçilere önemli uyarılarda bulundu. Öğretim üyesi Nuh Boyraz şunları söyledi: "Çiftçilerimiz bu hastalığa karşı koruyucu ilaçlama mutlaka yapılmalı. Hastalık belirtileri görülmeye başladı. Hastalık salgın yapar. Bundan 3 yıl önce aynı hastalık Kadınhanı ve Sarayönü ilçelerinde görüldü. Tarlalar hasat edilmeden sürülmek zorunda kaldı. İlaçlama yapılırsa hastalığın önüne geçilebilir. Bu hastalıkla mücadele için hava sıcaklıkları çok önemli." (CİHAN)

Konya Ovası'nda korkutan hastalık