KGTÜ: Şeker pancarı ve pancar şekeri üretimi artırılmalı

Bilimsel verilere dayandırılarak oluşturulan raporda, “ülkemizde NBŞ tüketiminin azaltılması gereğinin, vatandaşlarımızın sağlığının korunması adına stratejik önemde olduğu ortaya çıkmaktadır” denildi.

KAMUOYU, ÇALIŞMA RAPORLARI İLE BİLGİLENDİRİLECEK

Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi kararının ardından gündeme gelen pancar şekeri ve nişasta bazlı şeker kullanımına ilişkin Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi tarafından hazırlanan bilgilendirme raporunu, Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mikdat Çakır açıkladı.  Tartışmaların sağlıklı bir zeminde yapılmasını sağlamak için farklı alanlardaki uzmanlar ile tarım ve gıda konusunda kamuoyunu aydınlatıcı çalışma raporları hazırladıklarını belirten Çakır, “güncelliğinden dolayı ilk bilgilendirme raporu, pancar şekeri ve nişasta bazlı şekere yönelik hazırlandı. Böylece “Türkiye Şeker Politikası” hakkında kamuoyunda yapılan tartışmalara sağlıklı bilgi dokümanı sağlanmış olunacak. Üniversitemiz bilim heyeti bundan böyle bu tür çalışma raporları ile kamuoyu ve ilgilileri daha sık bilgilendirecektir” dedi.

ABD’DE MISIRDAN ELDE EDİLEN FRUKTOZ ŞURUBU TÜKETİMİ AZALDI

Mısırdan elde edilen şeker konusu gündeme gelince bu ürünü en çok üreten ve tüketen ülke olan ABD’deki uygulamaların dikkat çektiğini ifade eden Dr. Mikdat Çakır, “ABD Tarım Bakanlığı ve Kongre Raporlarına göre, ABD gıda sanayii şeker tüketimi geleneksel olarak mısırdan elde edilen nişasta bazlı şeker (NBŞ) ağırlıklı ve öncelikli bir seyir izlerken, son yıllarda sağlık riskleri nedeniyle bu şeker türünün üretiminin gerilediği belirtilmiştir. ABD Tarım Bakanlığı kamuoyuna açıkladığı raporda; 2000-2016 yılları arasında toplam şeker üretimi içinde pancar şekeri üretiminin %24 arttığı, mısırdan elde edilen fruktoz şurubu tüketiminin ise % 35 azaldığını belirtmiştir. Yine aynı rapor bu azalışın “sağlık kaygısı” nedeniyle olduğunu vurgulamıştır” diye konuştu.

VATANDAŞLARIMIZIN SAĞLIĞININ KORUNMASI ADINA ÖNEMLİ

Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mikdat Çakır, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “ABD Tarım Bakanlığı, gelecek 10 yıllık planlamalarında; ABD’de mısır nişasta bazlı şeker tüketiminin (NBŞ) azalmaya devam edeceği ve şeker pancarı ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketiminin %21 oranında artacağı raporlanmıştır. ABD’de NBŞ tüketiminde yaşanan gelişmeler değerlendirildiğinde; ülkemizde de NBŞ tüketiminin azaltılması gereğinin vatandaşlarımızın sağlığının korunması adına stratejik önemde olduğu ortaya çıkmaktadır. Sağlıkla ilgili bir diğer sorun da, son derece zehirli bir kimyasal olan civanın nişasta bazlı fruktoz şurubu ürünlerinde tespit edildiği meselesidir. ABD Tarım ve Ticaret Politikaları Enstitüsü'nün 2009 yılı raporuna göre civanın NBŞ içeren gıdalarda tespit edilmesidir. Bunun nişasta bazlı şeker üretiminde kullanılan kostik soda üretiminde civa kullanılmasından kaynaklandığı, bundan dolayı mısırdan elde edilen fruktoz şurubunun sağlığı tehdit ettiği vurgulanmıştır. Üniversitemiz bilim heyeti tarafından hazırlanan raporlar, üniversitemiz web sitesinde yayınlanmaktadır.”

İŞTE O RAPOR

Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi

“ABD’de Şeker Pancarı Şekeri Üretimi ve Tüketimi” Bilgilendirme Notu

Bu bilgilendirme notunun amacı, ABD Tarım Bakanlığı ve ABD Kongresi raporlarında yer alan ABD’de şeker pancarı ve pancar şekeri üretimi, tüketimi ve politikaları hakkındaki bilgileri kamuoyuyla paylaşmaktır. Böylece son günlerde “Türkiye Şeker Politikası” hakkında kamuoyunda yapılan tartışmalara sağlıklı bilgi dokümanı sağlanmış olunacaktır. Üniversitemiz bilim heyeti bundan böyle bu tür açıklamalarla kamuoyu ve ilgilileri daha sık bilgilendirecektir.

ABD Tarım Bakanlığı ve Kongre Raporları [2,3] incelendiğinde, ABD gıda sanayii ve evsel şeker tüketimi geleneksel olarak Mısırdan elde edilen Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) ağırlıklı ve öncelikli bir seyir izlerken, son yıllarda sağlık riskleri nedeniyle bu şeker çeşidinin üretimi gerilemektedir. ABD Tarım Bakanlığı 2027 öngörülerine göre ABD’de gelecek 10 yıl boyunca Mısır şekeri tüketiminin (NBŞ) azalmaya devam edeceği ve şeker pancarı ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketiminin  %21 oranında artacağı öngörülmüştür. ABD’de NBŞ tüketiminde yaşanan gelişmeler değerlendirildiğinde, ülkemizde de NBŞ tüketiminin azaltılmasının önemi ortaya çıkmaktadır. İlgili raporlardan elde edilen bilgiler özet olarak aşağıda belirtilmiştir. 

Şeker Pancarı ve Pancar Şekeri

ABD’de 2009 yılında 27 milyon ton olan şeker pancarı üretimi %24 artarak 2016 yılında 33,5 milyon ton olmuştur [1,2].
ABD’de 2009 yılında 4,2 milyon ton olan pancar şekeri üretimi %12 artarak 2016 yılında 4,7 milyon ton olmuştur [1,2].
ABD’de şeker pancarı ve şeker kamışından üretilen şeker tüketimi 2000 yılında günlük kişi başı 48 gram iken %4 artarak 2016 yılında 50 gram olmuştur [1,2].
ABD’de 2016 yılında 11,2 milyon ton olan toplam şeker pancarından ve şeker kamışından elde edilen şeker tüketiminin %21 artarak 2027 yılında 13,5 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir [1,2].
Nişasta Bazlı Şeker

ABD’de 2000 yılında kişi başı günlük yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketimi 46 gram iken, bu değer %35 azalarak 2016 yılında 30 gram olmuştur [1,2].
ABD’de azalan nişasta bazlı şeker talebinden dolayı, ABD’nin nişasta bazlı şeker üretiminin devamlılığı ihracata ve özellikle yeni pazarların bulunmasına bağlıdır [1,2].
ABD’de nişasta bazlı şeker tüketiminin azalmasının nedeni olarak sağlıkla ilgili kaygıların olduğu belirtilmiştir [2].
Şeker Üretim Politikaları

ABD fabrika bazlı satış kotası belirleyerek pancar şekeri üretimi yapmaktadır. Bu kota ABD şeker tüketiminin %85’inden az olmamak kaydıyla belirlenir [1,3].
ABD’de 2018 yılında rafine edilmiş şeker (pancar şekeri) için ton başına ortalama olarak 531$/ton minimum fiyattan alım garantisi verilmektedir [1,3]. Bu alım garantisi NBŞ için verilmemektedir.
Kaynakça

USDA-ERS. 2018. “Sugar and Sweeteners Outlook” https://www.ers.usda.gov/webdocs/publications/87436/sss-m-354.pdf?v=43145
USDA.2018. “Agricultural Projections to 2027” https://www.ers.usda.gov/webdocs/publications/87459/oce-2018-1.pdf?v=43146
Congressional Research Service.2016. “ U.S. Sugar Program Fundamentals” https://fas.org/sgp/crs/misc/R43998.pdf