Dünyadan referandum yankıları

Anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasının sonuçları İtalyan basınında da geniş yankı buldu ve halkın yüzde 58'inin "Evet" oyu verdiği halk oylamasının, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan için bir "zafer" anlamına geldiği yorumları yapıldı.

İtalya'nın en önemli günlük gazetelerinden Corriere della Sera, halk oylamasının sonucunu, "Türkiye'de Erdoğan'ın zaferi. Anayasa reformuna evet" başlığıyla duyurdu. Haberde, Başbakan Erdoğan'ın, halk oylamasının sonucunu, "yeni bir milat" olarak nitelediğine de işaret edildi.

AB'nin halk oylamasının sonucuna yaklaşımı da, "AB'den alkış: Doğru adım atıldı ama gerçek sınav şimdi başlıyor" sözleriyle anlatıldı.

ELİF ŞAFAK: "HALK ARTIK DARBE İSTEMİYOR"

Corriere della Sera, İtalya'da en çok tanınan Türk yazarlar arasında yer alan Elif Şafak'la halk oylamasına dair bir söyleşiye de yer verdi. Gazetede "Evet" oyu verdiği belirtilen Şafak'ın, "Bizdeki İslam, Avrupa demokrasileriyle yan yana yaşayabilir. Artık şu apaçık ortada: Halk artık darbe istemiyor" sözleri yer aldı.

La Repubblica gazetesi de "Türkiye'de halk oylaması. Erdoğan kazandı" başlığıyla sunduğu ana haberinde, "Anayasa değişikliğine 'Evet' denildi. Artık askerlerin gücü azalmış olacak" ifadelerine yer verdi.

La Repubblica gazetesi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile yaptığı özel söyleşiyi de, "Avrupa ve sivil haklar: Artık ülkem için yeni bir dönem başlıyor" başlığıyla sundu.

Halk oylamasının sonucunu "Türkiye 'Evet' dedi. Zafer, Erdoğan'ın" başlığıyla duyuran La Stampa gazetesi, yorum yazısının başlığında "Erdoğan'lı Türkiye yeni bir sayfa açıyor" ifadesini kullandı.

Merkez sağ çizgideki Il Giornale, halk oylamasına ilişkin haberi, "Türkler laikçi askerlerin gücünü aldı" başlığıyla verdi.

HALK OYLAMASI İNGİLİZ BASININDA

Türkiye'de yapılan anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasının sonuçları, İngiltere basınında da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan için "zafer" olarak değerlendirildi.

Financial Times gazetesi, sonucun Başbakan Recep Tayyip Erdoğan için "zafer", CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu için ise bir "darbe" niteliğini taşıdığını yazdı.

Referandumun AK Parti için bir sınav olduğunu kaydeden gazete, sonuçların birçok kamuoyu yoklamasının aksine açık bir farka işaret ettiğini ve bunun gelecek yılki seçimlerde üçüncü kez tek başına iktidar olmaya hazırlanan Başbakan Erdoğan'a güçlü bir destek sağlayacağını belirtti.

"Seçmen anayasa değişikliklerine destek verdi, askerler ve hakimler kaybetti" başlığını atan Guardian gazetesi de, sonuçların AK Parti için beklenmedik ölçüde kolay bir zafer olduğunu bildirdi.

Türkiye'nin büyük bir siyasi dönüşümün eşiğinde olduğunu kaydeden gazete, sonuçların aynı zamanda CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun mağlubiyeti olduğu yorumunu yaptı.

Times gazetesi de "Seçmen yeni anayasaya destek verdi, ordu savaşı kaybetti" başlığını atarak, "sonucun Türkiye'nin askerci geleneğine büyük bir darbe ve seçimden bir yıl kadar önce Erdoğan'a yönelik bir güvenoyu olarak görüldüğünü" belirtti.

Anayasa değişikliğinin, 1980 darbesi liderlerinin yargılanması önündeki engeli kaldırdığını da kaydeden gazete, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in yargılanacağına pek kimsenin inanmadığını ancak bundan sonra darbeler için caydırıcı olacağını yazdı.

Independent gazetesi de, oylama sonucunu hükümetin zaferi olarak yorumladı ancak iki oy arasındaki farkın çok açık olmadığına işaret etti. Gazete, "1923'ten beri iktidarı elinde tutan laik ve otoriter elitin destekçileriyle, AK Parti hükümeti arasındaki güç mücadelesi devam edecektir" yorumunu yaptı.

Halk oylaması sonucunun, Türkiye'nin AB üyelik müzakerelerini güçlendireceğini yazan Daily Telegraph da, emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu'nun görüşlerine yer verdi.

Muhalefetin bunu bir güven oylamasına dönüştürmesi yüzünden sonuçların toplumu daha da kutuplaştıracağını belirten Loğoğlu, şunları ifade etti:

"İktidar partisi muhalefete daha az duyarlı hale gelecek. Muhalefet ise hükümetin altını oymak için daha sert bir söylem ve yaklaşım kullanmaya başlayacak. Ne kadar inkar etse de, AK Parti bunu bir güvenoyu olarak görecek ve genel seçime bunun rahatlığıyla girecektir."

Halk oylamasının en önemli sonucunun dış politikada ortaya çıkabileceğini kaydeden Daily Telegraph, "Türkiye'nin Batı yanlısı tutumunu terk edip, İran gibi komşularıyla yakınlaşması konusunda Başbakan Erdoğan'ın elini daha da güçlendirebileceğini" savundu.

Bu arada, BBC ve Sky gibi İngiliz kanalları da halk oylamasının sonuçlarına yer vererek, ABD ve AB'nin sonucu memnuniyetle karşıladığını kaydetti. BBC, "halk oylaması sonucunun, laik ve dindar Türkler arasındaki kutuplaşmayı bir kez daha gözler önüne serdiği" yorumunu yaptı.

AMERİKA BASININDAN REFERANDUM YORUMU

Anayasa değişikliğiyle ilgili halk oylamasının sonuçları ABD basınında ''Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın zaferi'' olarak yorumlandı. 

CNN'in internet sitesinde yer alan haberinde, ''referandumun Başbakan Erdoğan ve AK Parti için ses getiren bir zafer'' olduğu belirtildi.

Anayasa değişikliğinin kadın, çocuk, yaşlı ve engellilere yönelik düzenlemeler getirdiğini ancak en tartışmalı bölümünün yargı sisteminde yapılan değişiklik olduğu ifade edilen haberde, Başbakan Erdoğan'ın bir danışmanının CNN'e ''değişikliğin yargının kast sistemini kıracağını'' söylediği kaydedildi.

Başbakan Erdoğan'ın anayasa değişikliğinin daha çok özgürlük ve demokrasi getireceğini belirttiğini ancak karşıt görüşlerin de ''bu düzenlemelerin Türkiye'nin laik sisteminin altını kazacağı ve Başbakan Erdoğan'a yargının üzerinde çok fazla güç vererek onu modern zamanların sultanı haline getireceği'' yönünde olduğu bildirilen haberde ''referandumla AK Parti iktidara geldiğinden bu yana sürekli çatışan Başbakan Erdoğan'ın İslami kökenli partisi ile Türkiye'nin laik kurumlarının da tekrar karşı karşıya geldiği'' belirtildi.

Los Angeles Times'da Borzou Daragahi imzalı yazıda da referandumla Başbakan Erdoğan'ın büyük bir zafer kazandığı ifade edildi. Yazıda, referandum sonuçlarının Erdoğan için gelecek yılki seçime yönelik itici güç olacağı yorumunda bulunuldu.

Washington Post'un internet sitesindeki haberinde de ''referandumdan 'evet' oyu çıkmasıyla Türk halkının askeri dönemin kanunlarını reddettiği'' belirtildi.