Bu isimler Konya tarihine ışık tutuyor

Konya’da eski bazı mahalle ve semt isimleri ilginçliği ile bu isimlerin konulmasına neden olan olaylar bakımından dikkat çekiyor. Birçok Konyalı tarafından bilinmeyen bu isimler, Konya’nın tarihini öğrenmek açısından da büyük önem taşıyor.

Bu mahalleler ve isimleri ile ilgili araştırma yapan Gazeteci-Yazar Kazım Öztürk, Osmanlı ve Selçuklu dönemlerinde adlarını almış olan bu mahalle ve semtlerin bilinmeyen hikâyelerini gün yüzüne çıkarmak için bir araştırma yaptı. Konyalı olan her vatandaşın bu isimlerin anlamlarını ve hikâyelerini bilmesi gerektiğini söyleyen Kazım Öztürk, doğru ve güvenilir kaynaklardan isimlerin öğrenilmesi için bu araştırmayı yaptığını belirtti.

Öztürk, günümüzde belediyelerin çalışmaları ile modern bir görünüme kavuşarak, eski halinden sadece ismi kalan Aslanlı Kışla Mahallesi adının, 1806 yılında Nizam-ı Cedit birliklerinin eğitmek için Kadı Paşa tarafından o bölgeye kurulan kışla önündeki 3 aslan heykelinden aldığını söyledi.

İkinci Ordu’nun ise Malatya’ya taşınması ile Aslanlı Kışla’nın işlevini kaybettiğini belirtenden Öztürk, bugün ise kışlanın yerinde Büyükşehir Belediyesi tarafından Mevlana Kültür Merkezi’nin inşa edildiğini ifade etti.

Sedirler ve Keçeciler mahalleleri arasında bulunan Biçyemez’in ise eskiden Konya’nın en güzel semtlerinden biri olduğuna işaret eden Kazım Öztürk, “ Tarihi kaynaklara göre bu semt, üzüm bağları, yeşil dokusu ve güzel havasıyla Konya’nın nadide semtlerinden bir tanesiymiş. Şehir merkezinden uzakta bağ evleri vardı. Çimeni ve otu bol olan bir yerdi. Buradan hareketle ismi üzerinde şöyle bir akıl yürütülebilinir; biçemez ve belki de biçmekle bitmez gibi bir yorum yapılabilinir. Kayıtlarda ise bitmez olduğu vardır. Konyalılar bunu, bityemez, bitçemez, biççimez şeklinde ifadelendirirler. Aslım ise, Konya’da bağlar, bostanlar az iken Meram Deresi’nden gelen sular Aslım’da büyük bir göl yapardı. Konya’nın güney ve kuzeyi sahra ile bir göldü. Buraya Aslım Bataklığı denmekteydi. Bugün buralar belediye tarafından kurutulmuş ve yeşertilmiştir” dedi.

Eskiden, günümüzde Karatay Belediyesi Hizmet Binası olarak kullanılan alanın karşına kurulan Amele Pazarı’nın da Konya semtleri arasında önemli bir yeri olduğuna vurgu yapan Öztürk, Konya’nın çeşitli köylerinden ve mahallelerinden gelen işçilerin sabahın erken saatlerinde alanda toplandığını ve erken gelmeyen işçilerin ise o gün orada iş bulamadığını söyledi.

Kazım Öztürk, “ Konya’da birde Gazaros’un Bahçesi diye adlandırılan bir yer vardı. Kayseri’nin bir ilçesinde Kaymakamlık yaparak emekli olan Ermeni Gazaros, Bugün İmam Hatip Lisesi olan alanda büyük bir bahçe kurmuş. Etrafını yüksek kerpiç duvarlarla çevirdiği bahçesinin içinde nadide ağaçlar ve çiçekler yetiştirmekteymiş. Bahçeyi ise Yaka Irmağı’nın bir kolu olan dereden sularmış. Bu bahçeden dolayı da bu alan Gavaros’un Bahçesi olarak anılmıştır. Konya’da eskiden Hergele Meydanı diye adlandırılan yerin ismi ise, Ahmet Efendi Hamamı’nın önünde eskiden kuyu ve meydan vardı. Konya’nın sığır ve davarları otlamak için Telli ve At Pazarı kapılarından çıkar ve girerken bu kuyudan sulandıkları için buraya Hergele Kuyusu adı verilmiştir. Meydana da Hergele Meydanı denmiştir” şeklinde konuştu.

Ayrıca Öztürkün araştırmasına göre, Kadınlar Pazarı’nın isminin de Birinci Dünya Savaşı sırasında çoğu erkeklerin askere gitmesi nedeniyle bütün işlerin kadınların üzerine kaldığı bir dönemde, kendi ürettiklerini bu pazara getirip satmaya başlamasıyla ortaya çıkmıştır.

Araştırmasında bunun gibi bir çok örneğe yer veren Kazım Öztürk, böyle bir araştırmayla bilinmeyenleri açığa çıkarmayı bir görev bildiğini söyleyerek, “Her Konyalının bunları bilmesi gerekiyor, biz de çalışmamızda bu konuyu bir sorumluluk bilinciyle üstlendik. Konya’nın köklü geçmişinden gelen bu kültürel mirası adına, Konyalıya hizmet vermek istedik” diye konuştu.