30 yıldır bugünü bekledim

Ankara Balgat'ta, 10 Ağustos 1978 gecesi teravih vakti, mahalledeki 5 kahvehane kimliği belirsiz kişilerce tabancalarla tarandı, 5 kişi hayatını kaybetti. Tarihe 'Balgat katliamı' olarak geçen bu olayda, sol görüşlülere ait üç kahvehanede 3, ülkücülere ait iki kahvehanede de 2 kişi hayatını kaybetti.

Olayın sorumlusu olarak ise katliamın gerçekleştiği saatlerde Balgat'ta bulunan evlerinin yanında bulunan camide, terahvih namazı kılmaya hazırlanan Mustafa Pehlivanoğlu gösterildi. Yanında babası ve cami cemaatinin önde gelenlerinin olduğu sırada ansızın polis baskın yaparak Teravih namazına başlamak üzere olan ne kadar genç varsa toplandı. O gençlerden biri de hiçbir şeyden haberi olmayan Mustafa Pehlivanoğlu'ydu.

Polise gerekçe sorulduğunda söyledikleri tek söz 'ihbar var' oldu. 22 yaşındaki Mustafa Pehlivanoğlu yargısız infaza tabi tutularak kahvehane tarama olayı ile suçlanarak tutuklandı. 12 Eylül darbesinin ardından kurulan sıkıyönetim mahkemesi, Pehlivanoğlu'nu jet hızıyla idam ettirdi.

30 YILLIK DİLEKLERİ GERÇEK OLDU

12 Eylül'de idam edilen ilk ülkücü Mustafa Pehlivanoğlu'nun acılı babası Ahmet Necmi bugün 85, anne Zeynep Pehlivanoğlu ise 79 yaşında. Her ikisinin de en büyük dileği suçsuzluğu ispatlanmasına rağmen oğullarını darağacına götüren sürecin sorumlularından hesap sorulmasıydı. O dilekleri oğullarının idamından 30 yıl sonra gerçeğe dönüştü. Önce 12 Eylül referandumuyla, darbecileri koruyan düzenlemenin kaldırıldı. 3 gün önce de başta başı Kenan Evren olmak üzere cuntacılar hakkında soruşturma başlatıldı.

YARGILANMASI BİZİ MUTLU EDECEK

Baba Pehlivanoğlu, 12 Eylül darbecilerinin yargılanmasını gördüğü için Allah'a şükrettiğini belirterek "Ben 85 yaşındayım, 30 yıldır bu konuda çok şey söyledik ama bu zamana kadar hiçbir şey görmedik. Ama çok şükür bu günleri de gördüm. Bilhassa oğlumu suçsuz yere darağacına gönderen cuntanın başındaki Kenan Evren'in yargılanacağını bilmek beni daha çok mutlu etti" dedi.

ANNESİ ÜZÜNTÜDEN KÖTÜRÜM OLDU

30 yıl boyunca oğlunun acısını yüreğinde hissettiğini söyleyen Pehlivanoğlu "Nasıl bize o dönem evlat acısıyla işkence yapıldıysa darbecilerinde şimdi yargı yoluyla aynı işkenceleri yaşamasını istiyorum. 30 yıldır annesiyle beraber ağladık. Gözlerimizin yuvası kan oldu. Hamınım oğlumun açısına dayanamadı, kötürüm oldu evde yatıyor. Bu zamana kadar kimse bizi hatırlamazdı. Bizler 20 yaşında fidan gibi çocuklarımızı toprağa verdik. Onun için ben şahsen Kenan Evren'in yargılanmasından zevk duyacağım. Giden geri gelmez ama acılarımız bir nebzede olsa azalacak" şeklinde konuştu.

MASUMİYETİNİ BAŞBAKAN İSPATLADI

Acılı baba Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 Eylül Referandumu öncesi Meclis'te oğlunun kendilerine yazdığı veda mektubunu okumasının kendilerine güç verdiğini belirterek şöyle konuştu: "O an bizi çok gururlandırdı. Oğlumun suçsuz olarak idam edildiği o zaman teyit edilmiş oldu. 30 sene derdimizi anlatamadık kendi çevremiz bile bizlere inanmadı. Ama sağ olsun başbakanımızın Meclis'te konuşması ve mektubu okuması bize büyük bir güç verdi. Suçsuz olduğu ispat edildi. Bunu hem Türkiye hem de dünya basını Meclis'te dinledi. Bundan dolayı Başbakan'a müteşekkirim. Allah ondan razı olsun."

30 YILDIR GARİP BİR BÜLBÜL GİBİYİZ

Kenan Evren'in "Adaletsizlik olmasın diye bir sağdan, bir soldan astık" dediğini hatırlatan Ahmet Nemci Pehlivanoğlu, "İlk kurban da benim oğlumdu. Oğlum bu dünyadan göç ettiğinden beri biz kanadı kırık garip bir bülbül olarak kaldık. Daldan dala konacak halimiz de yok, arka çıkacak kimsemiz de yok. 30 yıldır oğlumun mezarına her hafta gidiyorum. Ona dualar ediyorum, gözyaşı döküyorum. Kenan Evren'in yargılanacağını duyduğumda, o gün oğlumun mezarının başında ilk kez ağlamadım. Artık oğlumun yanına gönlüm huzur dolarak, başım dik gideceğim" dedi.

'CUMHURİYET'E YENİ GEÇTİK

Emekli Binbaşı Zeki Bingöl, darbe suçuna bulaşan herkesin mutlaka hakim karşısına çıkması gerektiğini dile getirdi. "1923'te kurulan Cumhuriyet'e yeni geçtiğimizi düşünüyorum" diyen emekli Binbaşı Bingöl, 12 Eylül 1980 darbesi döneminin başbakanı Süleyman Demirel'in ve darbeye direniş görtermeyen diğer parlamento üyelerinin de yargılanması gerektiğini ifade etti.

SUÇ ERLERİN ÜSTÜNE KALMASIN

Emekli Cumhuriyet Başsavcısı Reşat Petek: Bu darbenin gerçekleşmesine katkıda bulunan darbe sucuna iştirak eden ve yargılanmaları yasalarla bugüne kadar engellenen bakanlar kurulu üyeleri de bu kapsamda değerlendirilmeli. Yoksa şu günlerde gündemde olan ve gerçekten bir katliam olan cezaevi operasyonlarındaki gibi erleri yargılayıp ta talimat verenlerin yargılanmaması hukuki değildir.

SORUMLULARIN TÜMÜ YARGILANSIN

Hukukçular Birliği Genel Sekreteri Avukat Necati Ceylan: Demokratikleşme ve hukuki açıdan önemli bir adımdır. Eğer bir ülkede suç işleyen kim olursa olsun ister asker ister bürokrat mutlaka yaptıklarının hesabını yargı önünde vermeli. 'Nasıl olsa bir şey olmuyor' diye kimse darbeye tevessül etmemeli.

MAĞDURLARIN ISTIRABI BİTECEK

Türk Ocakları Genel Başkanı Nuri Gürgür: Dönemin tanığıyım. Kenan Evren ve diğer darbecilerin yargı önüne çıktığını görmek o dönem cezaevlerine tıkılmış olan pek çok insanın ıstırabını az da olsa azaltacaktır.

HAKİKAT KOMİSYONU KURULSUN

Yönetmen Sırrı Süreyya Önder: Darbe suçu işleyen, emir komuta zinciri içerisinde olan, darbeye yataklık eden kim varsa yargılansın istiyorum. Soruşturmanın sağlıklı yürümesi için de bir hakikat komisyonu kurulmalı.

TÜRKİYE'NİN ÖNÜ AÇILACAK

Adaleti Savunanlar Derneği (ASDER) Onursal Başkanı Emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi: Darbelerle gelen bir vesayet sistemi vardı. 12 Eylül referandumuyla birlikte artık hesaplaşma dönemi başlıyor. Türkiye'nin önü açılacak. Bu yolun açılması bu maceraları da yaşamayacağımız anlamına gelir.

TSK İÇ HİZMET KANUNU DA DEĞİŞSİN

Meclis İnsan Hakları Komisyon eski Başkanı Mehmet Elkatmış: Yargılanmaması ayrı bir zulüm olurdu. Ancak burada atılması gereken önemli bir adım daha var oda TSK İç Hizmet Kanunu 32. Maddesi'nin hala yürürlükte olmasıdır.

BÜYÜK DEMOKRATİKLEŞME ADIMI

Diyarbakır Cezaevi tanığı Ressam Arif Sevinç: Türkiye'nin demokratikleşme yolunda atılmış büyük bir adım. 12 Eylül sorumlularının yargılanmasını düzenleyen yasalar değiştikten yargılanma koşulları oluştuktan sonra ben de sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunmuştum. Türkiye'de yenileşme süreci özellikle Ergenekon soruşturmaları ile beraber AK Parti iktidarının son yıllarında hız kazandı.

Davanın sonunu görecek kadar YAŞAMAK İSTİYORUM

12 Eylül askeri darbesini yapan generallere yargı yolunun açılması darbeden sonra asılan Halil Esendağ ve Selçuk Duracık'ın ailesini sevindirdi. Esendağ'ın 72 yaşındaki annesi Mürüvvet Esendağ, "Duam kabul oldu. Şimdi cezaevine gittiklerini göreyim, başka bir şey istemiyorum" dedi. Darbecilerin cezasız kalmaması için 31 yıldır Allah'a dua ettiğini belirten Esendağ, başta Kenan Evren olmak üzere bütün sorumluların bir an evvel cezalandırılması için savcının hemen dava açılmasını sağlamasını istedi. Manisa'nın Saruhanlı ilçesine bağlı Gözlet köyünde oturan Mürüvvet Esendağ, Millî Güvenlik Konseyi üyelerinden sağ olanların hepsinin ceza almasını istiyor.

Davanın sonucunu görecek kadar yaşamak için de dua eden Esendağ, "Halilim, üç sene hücrede bekletildi ve sonra idam edildi. Ceza almış çocuk, hücrede yatırılır mı? 31 yıldır yaşadığımızı bir Allah, bir de ben bilirim. Allah bunları bildiği gibi yapsın" ifadelerini kullandı. Manisa'nın Turgutlu ilçesinde oturan Selçuk Duracık'ın annesi Birsel Duracık ise, darbenin komutanı Kenan Evren'le asıl ölünce hesaplaşacağını söyledi. 70 yaşındaki Duracık, "Ölünce on parmağım onun yakasında olacak. Dua ediyorum, öbür dünyada hesaplaşacağım" dedi.

Yıl sonuna kadar bitecek

12 Eylül 1980 askeri darbesinin sorumluları hakkındaki soruşturma için görevlendirilen Cumhuriyet Savcısı Murat Demir'in, soruşturmayı yıl sonuna kadar tamamlamayı amaçladığı öğrenildi. Savcı Demir, soruşturmaya başlamasıyla birlikte ilk olarak özel yetkili İstanbul Cumhuriyet Başsavcıvekilliği'nden, 'Balyoz Darbe Planı' soruşturması kapsamında

ele geçirilen ve 12 Eylül darbesinin uygulanmasında temel alınan 'Bayrak Harekat Planı' ile 12 Eylül'e ilişkin diğer belgelerin asıllarını veya onaylı suretlerini istemişti. Bu talebini yazılı olarak başsavcıvekilliğine ileten Demir'in, aynı konuyla ilgili, özel yetkili İstanbul Cumhuriyet Başsavcıvekili Fikret Seçen ile telefon görüşmesi de yaptığı öğrenildi.

Bütün Türkiye arkanızda

Beyoğlu'nda, Kenan Evreni Koruyanları İzleme Komitesi (KEKİK) üyesi grup, 12 Eylül askeri darbesiyle ilgili başlatılan soruşturmayı yürütecek olan savcı Murat Demir'e mektup gönderdi. Grup adına basın açıklaması yapan sanatçı Lale Mansur, savcı Demir'den, bir an önce Kenan Evren'in ifadesini almasını beklediklerini belirterek, "Askerî darbe teşebbüsü yapanlar Silivri'de yatarken, askeri darbeyi fiilen yapmış ve bunca masumun kanına girmiş olan Kenan Evren ve arkadaşlarının ifadesini almayı artık geciktirmeyiniz. Bütün Türkiye arkanızdadır" dedi.

30 yıldır hesaplaşmayı bekliyorduk

12 Eylül askerî darbesi döneminde dört defa idamla yargılanan ve 11 yıl çeşitli cezaevlerinde yatan Balıkesir eski Ülkü Ocakları Başkanı Ahmet Ulu, darbe döneminin yargılanmasına yönelik ilk adımı 30 yıldır beklediklerini söyledi. Kararı gözyaşları içinde yorumlayan Ulu, "Bu karar sayesinde geçmişimizle hesaplaşabileceğimiz yönünde inancımız kuvvetlendi, çünkü o dönemde insanlara yapılan hukuksuzlukları hepimiz biliyoruz. O günleri unutmadık. Evlerinden alınıp götürülen insanlar, kayboluyor ya da cenazeleri getiriliyordu. Sıkıyönetim komutanlığı ise kamuoyuna, 'İntihar etti' ya da 'Kayboldu' şeklinde açıklama yapıyordu ancak olayın aslı öyle değildi. İnsanlar sorgu için evlerinden, işyerlerinden alınıp götürülüyordu. Türlü türlü işkencelere maruz kalıyorlardı. Binlerce insan, sorgusuz sualsiz tutuklanıyordu. Maalesef bunmara göz yuman bir hukuk sistemimiz mevcuttu, çünkü ihtilâlin hukuku, onu yapanlar tarafından belirleniyordu" şeklinde konuştu.

'30 yıldır bugünü bekledim'