• Konya12 °C
Karakter boyutu : 12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto
Türkiyeden füze kalkanı için İsrail şartı
25 Ekim 2010 Pazartesi 12:56

Türkiye'den füze kalkanı için İsrail şartı

ABD'nin İran tehdidini bahane göstererek NATO şemsiyesi altında bölgeye yerleştirmeyi planladığı füze kalkanı sistemiyle ilgili Ankara ile Washington arasında sıkı pazarlıklar sürüyor.

NATO'da karar için her üyenin onayı gerektiğinden Amerikan yönetimiTürkiye'nin taleplerini karşılamanın yollarını arıyor. Türkiye, sonolarak ABD'ye "Sistemdeki sensörlerin belirlediği istihbarat NATOdışındaki bir ülkeye verilecek mi?" diye sordu. Amerikalı yetkililer deistihbaratın İsrail dâhil hiçbir ülkeye verilmeyeceğini bildirdi.Türkiye, sensörlerin sağladığı istihbarata anlık erişim talep ediyor.ABD prensipte buna yeşil ışık yakarken, İran da yazılı tehdit olarakhedefte yer almayacak.

Ankara'nın "Tehdidin ülke bazında tanımlanmasına gerek yok; tehditortaya çıktığında sistem devreye girer." ısrarı da ABD tarafından makulkarşılandı. Teoride füze kalkanı Türkiye'yi muhtemel bir İsrailsaldırısından bile koruyacak. Füze kalkanı Lizbon'da 19-20 Kasım'dagerçekleşecek NATO liderler zirvesinde en tartışmalı konu olacak.Liderler burada füze kalkanını ittifak projesi yani NATO şemsiyesialtına alıp almamaya karar verecek. ABD projenin hayata geçirilmesinebüyük önem veriyor. Türkiye ise prensip olarak savunma sistemine karşıdeğil. Ancak projeyi tehdit amaçlı değil, güvenliğin geliştirilmesikoşuluyla destekliyor. ABD projenin İran tehdidine karşıgeliştirildiğini açıkça dile getiriyor; basın bültenlerinde bunu kağıdageçiriyor. Komşularla 'sıfır sorun' politikası geliştiren Ankara isetehdit tanımlanmasına kesinlikle karşı. Dışişleri Bakanı AhmetDavutoğlu'na göre tehdidi ülke olarak belirtmeye gerek yok; tahminedilemeyen tehditler her zaman değişebilir. Bu yüzden tehdit ortayaçıktığında onu bertaraf etmek en doğru seçenek. Türkiye'nin bu talebiABD tarafından akla uygun olarak değerlendiriliyor. Zaten tehdidinyazılı olarak tanımlanması için her ülkenin onay vermesi gerek. Ankarabuna karşı çıktığında teorik olarak bu mümkün değil. Ancak buna rağmenAmerikalı yetkililer, her fırsatta tehdidin İran olduğunu belirtiyor.Böyle bir belge hazırlanmasa bile Lizbon'daki bir basın toplantısındaABD'nin İran'ı zikretmeyeceğinden kimse emin değil.

Sistemin karar verme sürecinde yer almak Ankara için "olmazsa olmazbir şart". Türk yetkililer, sistem sensörlerinin tespit ettiğiistihbarat ekranına anlık erişim istiyor. Bu, ABD tarafından "makul birtalep" olarak değerlendiriliyor. Bu istihbarata erişmek Türkiye için"milli savunma sistemine erken tehdit uyarı sağlayabilir" anlamınageliyor. Aşamalı-uyarlanabilir sistemin ilk ayağında sistem gemilerekonuşlandırılacak. Türkiye, bu yüzden ABD'ye "Karadeniz'de gemikonuşlandırmayı planlıyor musunuz?" diye sordu. Amerikan tarafı iseMontrö Boğazlar Sözleşmesi'nin gayet açık olduğunu belirterek, böyle bir talebin olmayacağı garantisi verdi. Ankara'nın diğer önemli sorusu,"Sistemdeki sensörlerin belirlediği istihbarat NATO dışındaki bir ülkeye verilecek mi?" şeklindeydi. Bu soru dolaylı yoldan İsrail'e işaretediyor. Obama yönetimi istihbaratın İsrail dahil NATO dışında hiçbirülkeye verilmeyeceğini bildirdi. ABD'ye göre böyle bir paylaşımmekanizması da mevcut değil.

5. Madde İsrail için de geçerli

Füze kalkanının asıl amacının İsrail'i korumak olduğunu iddia edenler var. Ancak böyle bir seçenek iki sebepten ötürü mümkün değil. İlki, Tel Aviv yönetimi NATO üyesi değil. NATO sistemi başka ülke içinkullanılmaz. İkincisi ise zaten İsrail'in görünür gelecekte bu kalkanaihtiyacı yok; bu ülke yıllardır balistik füzelere karşı koyacak kendikalkanlarına sahip bulunuyor. İsrail'in daha birkaç sene öncesine kadarAnkara'nın yakın dostu olmasına rağmen ilişkilerin bugünkü hali gözönüne alındığında ileride Türkiye ile İsrail arasındaki muhtemel birhusumette füze savunma sisteminin durumunun ne olacağı merak konusu.NATO'nun beşinci maddesi "İttifak üyesine saldırı tüm NATO'ya yapılmışsayılır." diyor. Bunu kesinlikle muhtemel bir seçenek olarak görmeyenABD'nin tutumu ise "Beşinci madde beşinci maddedir. Bu gayet açık."şeklinde. Amerikan yönetimi bu tutumuyla teoride füze kalkanınınTürkiye'yi İsrail'in saldırısından bile koruyacağına işaret ediyor.Maddi yük konusunda ise füze kalkanının NATO üyelerine ciddi bir maliyet getirmeyeceği belirtiliyor. Her üyenin 10 yıl içinde 200 milyon Eurovermesi planlanıyor.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Senin Şehrin, Senin Siten
Tüm Hakları Saklıdır © 2013-2015 Haber Konya | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : +90 332 351 66 50 | Yazılım: CM Bilişim - Tasarım: INVIVA