“Körfez’de virüs ve petrol ekonomiyi sarsıyor”

Ortadoğu Uzmanı Gazeteci-Yazar İsmail Yaşa, korona virüsünün Arap ülkelerine olan etkisini değerlendirdi. Bölgede turizmin çok büyük darbe yediğini ifade eden Yaşa, petrol fiyatlarında meydana gelen düşüşün de özellikle Körfez ülkelerini zora soktuğunu söyledi.
“Körfez’de virüs ve petrol ekonomiyi sarsıyor”

Ortadoğu Uzmanı Gazeteci-Yazar İsmail Yaşa, tüm dünyayı kasıp kavuran korona virüsünün Arap ülkelerine olan etkilerini Gazetemiz Yeni Haber’e değerlendirdi.

Bölgede çok ciddi ekonomik sıkıntılar yaşanacağını dile getiren Yaşa, “Bölgede turizm gelirleri durdu. Petrol fiyatlarının da düşmesiyle durum daha kötüleşti. Suudi Arabistan resmi daireleri kapattı. Yani memurlar iş yerlerine gitmeyecekler. Dolayısıyla hayat durma noktasında. Bu durum ekonomilere olumsuz yansıyor” dedi.

ismail-yasa-006.jpg

‘KÖRFEZİN EKONOMİK KAYIPLARI OLACAK’

Suudi Arabistan’daki esnafın çok fazla bir kayıp yaşayacağını belirten Yaşa, “Suudi Arabistan’da petrol fiyatları düşüyor. Oradan bir kayıpları olacak. Mekke ve Medine’de umreden çok ciddi bir gelir elde ediliyordu, oradan da büyük bir kayıpları var. Körfez’de Arap Emirlikleri ise Turizmden çok büyük bir gelir elde ediyordu. Salgın, Arap Emirliklerine de çok büyük bir darbe vurdu. Kendileri, “Türkiye’nin turizmine darbe vuralım, onlarda şeffaflık yok” diye Türkiye’yi karalamaya çalışıyorlardı. Şimdi kendileri turizmde çok büyük bir kayba uğrayacaklar. Umrecilerden, hacılardan geçinen bir esnaf kesimi vardı. Onların da epey bir kayıpları olacak. Suudi Arabistan 16 günlüğüne resmi daireleri de kapattı. Yani memurlar iş yerlerine gitmeyecekler. Dolayısıyla hayat duruyor. Böyle olduğu zaman ekonomi de çok büyük zarar görecek” diye konuştu.  Suudi Arabistan devletinin petrolden stokladıkları paralardan dolayı çok fazla kayıplarının olmayacağı ön görüsünde bulunan Yaşa, virüsten daha çok dar gelirli esnafın ve yabancı işçilerin zarara uğrayacağını ifade etti. Devletin daha çok kendi vatandaşına sahip çıkabileceğini aktaran Yaşa, yabancı vatandaşlara destek çıkacağını zannetmediğini o yüzden onların daha fazla kayıp yaşayacaklarını ifade etti. Yaşa, “Buna zamanla ayak uydurabilen, hazırlıklı olan, etkisini daha az görecek. Ama hazırlıklı olmayan ciddi şekilde bundan zarar görecek “ diye özetledi.

korfez.jpg

‘MÜCADELE EDECEK KAPASİTELERİ YOK’

Bazı Arap ülkelerinin virüsle mücadele edecek kapasitelerinin olmadığını vurgulayan Yaşa, şunları aktardı: “Mısır’da korona virüsü olan kişi sayısını 110 şeklinde açıklıyor ama Mısır’ın sakladığı kesin. Çünkü New York Times’da açıklandı, Mısır’da 20 bin civarında korona virüs tanısı olduğu söylendi. Mısır’da sağlık sistemi zaten komple berbat bir durumdadır. Diğer bölge ülkeleri işi çok sıkı tutuyorlar. Suudi Arabistan’da da çok sıkı önlemler alındı. Kuveyt’te camiler bile kapatıldı. Bir korku ve panik havası var. Bunun ne kadar süreceğini de insanlar bilmiyorlar. Tabi bunun ekonomik olarak da çok büyük etkileri olacak. İşin o boyutu da var. Örneğin petrol fiyatlarında düşüş yaşanıyor. Körfez ülkelerinin çoğunun gelirleri petrolden olduğu için borçlarını ödeyemememe durumu var. Zaten bölgedeki ülkelerin birçok sorunu vardı. Suriye, Irak gibi ülkeler savaşlarla, çatışmalarla uğraşıyordu. Yemen gibi yıkılmış ülkelere ise şimdi bir de korona geldi. Mesela İran virüsün çok yaygın olarak görüldüğü bir bölge ama İran’dan sürekli Suriye’ye uçuşlar devam ediyor ve Suriye’de en ufak bir şeffaflık yok. En ufak bununla mücadele edecek kapasiteleri ve alt yapıları yok. “

‘BU BİR ÜLKE MESELESİ DEĞİL!’

Ülkeler arasında virüsle ilgili bir bölünmüşlüğün olduğunu açıklayan Yaşa, “ Bu bölünmüşlüğün içerisinde Türkiye’nin tedbirlerini takdir edenler de var. Ama Türkiye’nin düşmanları, Mısır darbesi yanlıları, Suudi Arabistan, Arap Emirlikleri gibi hanedanlıklari Türkiye’nin aldığı tedbirleri kötü göstermek için aynı buradaki FETÖ’cülerin ağzıyla, işte şeffaflık yok, vakalar ilan edilmiyor, duyurulmuyor diyerek aynı şeyleri tekrarlıyorlar. Fakat sokaktaki sıradan insanlar Türkiye’nin bu konuda gelişmiş bir ülke olduğunun farkındalar. Türkiye’nin sınırlarını bütün dünyaya kapatamadığı için de vaka sayısı 18 çıktı. Türkiye’de bunun bir şekilde görülebileceğini biliyorlar. Bu ülke meselesi değil artık küresel bir sorun, küresel bir salgın, bir tarafta da komplo teorileri de üretiliyor. Hem Türkiye’de hem de Ortadoğu coğrafyasında insanların komple teorileri ile kafaları iyice allak bullak edildiği için panik havası var. Elbette komploların bir kısmının gerçeklik payı olsa da yani şuan onu ayırt edecek durumda olmuyor insanlar. İran’da,  Irak’ta bu virüs Sünnilere zarar verir, Şii’lere bir şey yapmaz. Siz türbeleri ziyaret etmeye devam edin şeklinde açıklamalar olmuştu. Özellikle İran’da bu kadar yayılmasına sebep bu oldu. Yani pek ciddiye almadılar “ diye aktardı.

koronavirus.jpg

‘HERKES KENDİ KORKUSUYLA MEŞGUL’

Senegal’in Hac ve Umre organizasyonunu yasakladığını ifade eden Yaşa, “Hac’dan önce önümüzde Ramazan Umresi var ki büyük ihtimalle Ramazan Umreleri iptal edilebilir. Hac için daha vakit var. Bölgede şuanda Senegal bu sene Hac organizasyonunu iptal etti. Başka bir ülkeden aynı yönde bir karar olmadı ama her an olabilir. Bu sene Suudi Arabistan Hac ve Umreciyi kendi de kabul etmeyebilir. Öyle de bir ihtimal var. Şuan alınan tedbirler de geçici. Çünkü yeni bir durumun ne olacağı bilinmiyor. Hac için bir şey söylemek daha erken” ifadelerine yer verdi. 

“İSLAM ALİMLERİ BİRLİĞİNİN FETVASI KARŞILIK BULUYOR”

Arap ülkelerinin, İslam Alimleri Birliğinin, “cemaatle namaz kılmayabilirsiniz, camiye gitmeyin” fetvasını doğru bulduklarını ifade eden Yaşa, “Bu fetva sadece dünya İslam Alimleri Birliğinden değil, diğer ülkelerin normal resmi fetva kurumlarından, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın muadili kurumlarından gelen açıklamalar da bu şekildedir. Bu fetva, insanların kendilerini zorunda hissedip camiye gitmelerini engellemek için verilmiştir” diyerek sözlerini noktaladı. •SEYFULLAH KOYUNCU / YENİ HABER GAZETESİ